زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های محمود شبستری

۶۸۷ هجری قمری تا ۷۴۰ هجری قمری - ایرانی

شیخ محمود شبستری عارف و شاعر نامدار قرن هشتم در روستایی نزدیک شهر تبریز در آذربایجان متولد شد. عمده‌ی شهرت وی به سبب آثار عرفانی متعددش است که معروف‌ترین آن‌ها کتاب «گلشن راز» نام دارد.

عکس محمود شبستری

زندگینامه محمود شبستری

محمود شبستری (Mahmoud Shabestari) با نام کامل سعدالدین محمود بن امین‌الدین عبدالکریم ‌بن یحیی شبستری هنگام سلطنت کیخاتوخان و در بحبوحه‌ی حمله‌ی مغول‌ها به دنیا آمد. کودکی و بخشی از نوجوانی او در دوره‌ای طی شد که جامعه دستخوش تغییرات پس از حمله‌ی مغول‌ها بود. شبستری، بعدها و در زمان سلطان محمد خدابنده، به یکی از علمای بزرگ تبریز تبدیل شد.

شیخ محمود شبستری پیرو مذهب سنی و معتقد به عقاید اشعریان بود. از آنجا که از همان اوان نوجوانی و جوانی، روح سرکش و جست‌وجوگری داشت، در پی کسب دانش و آموختن علوم معقول و منقول به کشورها و شهرهای مختلفی مثل مصر، شام، حجاز و... سفر کرد و به گفته‌ی خودش به دنبال شمس خود برآمد و او را در وجود امین‌الدین یافت. بهاء‌الدین یعقوب تبریزی نیز از دیگر استادان برجسته‌ی محمود شبستری محسوب می‌شد که خود این شاعر نام‌آشنا در آثار خود از جمله «سعادت‌نامه» از ایشان نام برده است. باری، این عارف نامی در یکی از همین سفرها که ذکر آن رفت، در کرمان، ازدواج کرد و صاحب پسری به نام عبدالله شد که بعدها به جوانی فاضل و ماهر در علوم گوناگون از جمله ریاضی تبدیل گردید.

در مورد تاریخ مرگ محمود شبستری، اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای از تاریخ‌نویسان سال وفات او را 717 یا 719 و برخی 720 یا 725 هجری قمری ذکر کرده‌اند که تاریخ 720 به واقعیت نزدیک‌تر است، زیرا روی سنگ قبر شاعر هم همین تاریخ ذکر شده است. شبستری را کنار استادش، شیخ بهاءالدین یعقوب، در روستای شبستر به خاک سپرده‌اند.

بهترین کتاب‌های محمود شبستری

آثار شیخ محمود شبستری را می‌توان به دو دسته‌ی منظوم و منثور تقسیم کرد. آثار منظوم وی شامل «گلشن راز»، «سعادت‌نامه»، «کنز الحقایق» و «منحاج‌العابدین»، و آثار منثورش شامل «حقّ‌الیقین»، «مرآةالمحقّقین»، و «شاهد» یا «شاهدنامه» می‌شود.

در ادامه به معرفی بهترین کتاب‌های محمود شبستری، این ستاره‌ی آسمان شعر عرفانی، می‌پردازیم:

کتاب گلشن راز (Gulshan-i Raz): این مثنوی که حدود هزار بیت دارد، دربردارنده‌ی اندیشه‌های عرفانی شیخ محمود شبستری است. در این کتاب مفاهیم والای صوفیانه و عارفانه با بیانی پرشور و روان و تأثیرگذار بیان شده است. شیخ محمود شبستری همانند همتایان خود، یعنی عطار نیشابوری و مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، از حکایات و تمثیلات برای بیان معانی عرفانی استفاده کرده است. گلشن راز تاکنون به‌دفعات چاپ و به زبان‌های ترکی، آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و نیز اردو ترجمه شده ‌است.

کتاب سعادت‌نامه: این مثنوی سه‌هزاربیتی بر وزن حدیقة الحقیقه‌ی سنایی سروده شده و شامل حکایات و تمثیلات بسیار است و به شرح حال و توصیف آثار پنج عارف نامی شهر تبریز در قرن ششم می‌پردازد. مثنوی سعادت‌نامه در هشت باب نگاشته شده است.

دو کتاب‌ الکترونیکی گلشن راز و سعادت‌نامه، در سایت کتابراه موجود و قابل تهیه‌اند.

ابیات برگزیده محمود شبستری

به نام آن که جان را فکرت آموخت
چراغ دل به نور جان برافروخت

ز فضلش هر دو عالم گشت روشن
ز فیضش خاک آدم گشت گلشن

توانایی که در یک طرفةالعین
ز کاف و نون پدید آورد کونین

چو قاف قدرتش دم بر قلم زد
هزاران نقش بر لوح عدم زد

از آن دم گشت پیدا هر دو عالم
وز آن دم شد هویدا جان آدم
(دیباچه‌ی گلشن راز)

1