نظر ترانه کمالی برای مجله صوتی کتاب شنبه - شماره بیست‌ و چهار

با علم به کلیت داستان موبی دیک، هیچ وقت تمایل نداشتم ورقش بزنم چه برسه به اینکه بشینم بخونمش! تا اینکه الهام نظری، در شماره ۲۴ ازش نوشت، ترغیب شدم کتاب رو بخونم. او معتقد هست که موبی دیک از این جهت شاهکاره که چندین جنبه رو همزمان شکوفا میکنه: اسطوره، داستان های تاریخی-دینی و باستانی، روان شناسی (خصوصا شاخه ی یونگی که متمرکز هست بر ناخودآگاه)، چله نشینی و از خاکستر زاده شدن مثل ققنوس، رشد از پس از رنج و طوفان و تاریکی و بسیاری دیگه…. موبی دیک، ما رو با سایه های روان انسان مواجه میکنه و می گه چطور انسان ها در قبال یه رویکرد واحد، می تونن تجلی های خارجی متفاوت از خودشون نشون بدن. اینکه جنون (که همون تضاد و تقابل زیان رسان بین انسان و طبیعت هست) میتونه همه گیر بشه و اگه خود رو نشناسیم و با توهم و زیاده خواهی می تونیم ادعای خدایی کنیم. طرز تلقی آهاب از کنش و واکنشی که الهام نظری با تشبیه ای هوشمندانه، اونو شبیه سیزیف می دونه، خیلی جالبه: (آهاب) بجای پذیرفتن چیزهایی که تحت قدرت و کنترلش نیست زندگی ش رو برای تسلط به اون چیزها قمار میکنه و هر هزینه ای براش می پردازه و با اینکه مطمئنه از پسش برنمیاد اما کوتاه هن نمیاد. «پذیرش»، سنگین ترین باری هست که آهاب باهاش مواجه می شه، باری که اونو زیر خودش له میکنه! و در نهایت مقایسه ی جالبی که الهام نظری با داستان پیرمرد دریا میکنه و البته نشانه شناسی هایی که انجام می ده هم قابل تأمل هست (شخصا ورود کودک به کتاب شنبه رو نمی پسندم)