یکی از آثار برجسته تولستوی است که با نگاهی تحلیلی به موضوعات اخلاقی، اجتماعی و روان‌شناختی می‌پردازد. داستان بر پایه کشمکش‌های درونی شخصیت اصلی، یوگنی ایرتنیف، بنا شده است و تلاش او برای کنترل احساسات و تمایلات ناشی از عشق و اشتیاق جسمانی را به تصویر می‌کشد. تولستوی در این اثر به طور عمیق مفهوم گناه، وسوسه و تأثیر محیط اجتماعی بر فرد را بررسی می‌کند.
یکی از جنبه‌های قابل توجه این کتاب، توانایی نویسنده در خلق فضایی پرتنش و بازتاب کشمکش‌های اخلاقی شخصیت اصلی است. انتخاب‌های زندگی ایرتنیف به خوبی نشان‌دهنده تلاش او برای حفظ تعادل میان ارزش‌های اخلاقی و خواسته‌های شخصی است. تولستوی با روایت دقیق و جزئی‌نگر خود، مخاطب را به دنیای درونی شخصیت‌ها می‌برد و تضاد میان عقل و احساس را با مهارت به تصویر می‌کشد.
از طرف دیگر، شیوه‌ی روایت داستان ممکن است برای برخی مخاطبان چالش‌برانگیز باشد، زیرا گاهی ریتم کند داستان تأمل بیشتری برای درک پیام‌های عمیق اثر می‌طلبد. به طور کلی، «شیطان» اثری است که در آن تولستوی توانسته با سبک منحصر به فرد خود، به بازتاب جنبه‌های پیچیده‌ی انسانیت و ضعف‌های اخلاقی بپردازد، و مخاطب را به پرسش و تفکر درباره ماهیت گناه و تمایلات انسانی دعوت کند.
یکی از جنبه‌های قابل توجه این کتاب، توانایی نویسنده در خلق فضایی پرتنش و بازتاب کشمکش‌های اخلاقی شخصیت اصلی است. انتخاب‌های زندگی ایرتنیف به خوبی نشان‌دهنده تلاش او برای حفظ تعادل میان ارزش‌های اخلاقی و خواسته‌های شخصی است. تولستوی با روایت دقیق و جزئی‌نگر خود، مخاطب را به دنیای درونی شخصیت‌ها می‌برد و تضاد میان عقل و احساس را با مهارت به تصویر می‌کشد.
از طرف دیگر، شیوه‌ی روایت داستان ممکن است برای برخی مخاطبان چالش‌برانگیز باشد، زیرا گاهی ریتم کند داستان تأمل بیشتری برای درک پیام‌های عمیق اثر می‌طلبد. به طور کلی، «شیطان» اثری است که در آن تولستوی توانسته با سبک منحصر به فرد خود، به بازتاب جنبه‌های پیچیده‌ی انسانیت و ضعف‌های اخلاقی بپردازد، و مخاطب را به پرسش و تفکر درباره ماهیت گناه و تمایلات انسانی دعوت کند.