«کباب غاز» یکی از داستانهای کوتاه محمدعلی جمالزاده، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است که بهعنوان پدر داستان کوتاه فارسی و پیشگام سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی شناخته میشود. این داستان در مجموعهٔ «یکی بود و یکی نبود» در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در برلین منتشر شد.
خلاصه داستان:
داستان در شب عید نوروز روایت میشود؛ زمانی که کارمندان اداره تصمیم میگیرند هرکس زودتر ترفیع رتبه گرفت، ولیمهای با کباب غاز برای همکارانش ترتیب دهد. راوی داستان، که ترفیع گرفته است، مهمانی را برنامهریزی میکند. به دلیل کمبود وسایل پذیرایی، مهمانان را به دو گروه در دو روز متوالی دعوت میکند، اما تنها یک غاز برای پذیرایی دارد. در این میان، یکی از بستگان جوان به نام مصطفی وارد ماجرا میشود و با پیشنهادهایش، برنامههای میزبان را دچار چالش میکند.
نقد و بررسی:
زبان و سبک نگارش:
جمالزاده در این داستان از زبانی ساده، روان و عامیانه استفاده کرده است که با بهرهگیری از اصطلاحات و ضربالمثلهای مردمی، به داستان حلاوت و جذابیت خاصی بخشیده است.
طنز اجتماعی:
داستان با نگاهی طنزآمیز به مسائلی مانند تجملگرایی، تعارفات بیمورد و ریاکاری در جامعه میپردازد و با هجو رفتارهای ناپسند، نقدی بر آداب و رسوم غلط اجتماعی وارد میکند.
شخصیتپردازی:
شخصیتها بهخوبی ترسیم شدهاند؛ بهویژه شخصیت مصطفی که با رفتارهای زیرکانهاش، نقشههای میزبان را به چالش میکشد و در نهایت، داستان را به سمت پایانی غیرمنتظره سوق میدهد.
پیرنگ و ساختار:
داستان دارای ساختاری منسجم و خط روایی جذاب است که با گرهافکنیهای مناسب، خواننده را تا پایان با خود همراه میکند.
خلاصه داستان:
داستان در شب عید نوروز روایت میشود؛ زمانی که کارمندان اداره تصمیم میگیرند هرکس زودتر ترفیع رتبه گرفت، ولیمهای با کباب غاز برای همکارانش ترتیب دهد. راوی داستان، که ترفیع گرفته است، مهمانی را برنامهریزی میکند. به دلیل کمبود وسایل پذیرایی، مهمانان را به دو گروه در دو روز متوالی دعوت میکند، اما تنها یک غاز برای پذیرایی دارد. در این میان، یکی از بستگان جوان به نام مصطفی وارد ماجرا میشود و با پیشنهادهایش، برنامههای میزبان را دچار چالش میکند.
نقد و بررسی:
زبان و سبک نگارش:
جمالزاده در این داستان از زبانی ساده، روان و عامیانه استفاده کرده است که با بهرهگیری از اصطلاحات و ضربالمثلهای مردمی، به داستان حلاوت و جذابیت خاصی بخشیده است.
طنز اجتماعی:
داستان با نگاهی طنزآمیز به مسائلی مانند تجملگرایی، تعارفات بیمورد و ریاکاری در جامعه میپردازد و با هجو رفتارهای ناپسند، نقدی بر آداب و رسوم غلط اجتماعی وارد میکند.
شخصیتپردازی:
شخصیتها بهخوبی ترسیم شدهاند؛ بهویژه شخصیت مصطفی که با رفتارهای زیرکانهاش، نقشههای میزبان را به چالش میکشد و در نهایت، داستان را به سمت پایانی غیرمنتظره سوق میدهد.
پیرنگ و ساختار:
داستان دارای ساختاری منسجم و خط روایی جذاب است که با گرهافکنیهای مناسب، خواننده را تا پایان با خود همراه میکند.