در فرهنگ و ادبیات مشرق زمین یکى از پرتکرارترین و پرطرفدارترین قالبهاى داستانى قالب مرشد و مرید است. مرید انسانى گمگشته و عاصى و غالباً تهى از اخلاقیات و اعتقادات الهى است و مرشد پیرى کارکشته و دنیا دیده نیمه الهى و سرشار از معنویات و دستورالعملهاى زندگى آخرت... اما... در این داستان جاى این دو عوض شده مرشد که پیرمردى زنده دل و به شدت عملگراست که منکرى نیست که نکرده باشد و نکند!!!.. او به انسان معتقد است البته تا زمانى که زنده است و مرگ را پایان همه چیز میداند و از مذهب تنها برداشتش فساده متولیان آن و عرفانش در میان پاهاى زن خلاصه میشود و مرید سرگشته ما که ارباب میخاندش در مرز بین اخلاقیات و وطن و مردم و خدا غوطه ور است که این شیطان انسانى به دادش رسیده و وى را رهنمون به زندگى میکند!!! العجب که هر دوى آن‌ها با هم تبدیل به کمالى میشوند که جز افسردگى و لذت مفرى ندارند و درمانده‌اند.
زوربا تفسیر این رباعى خیام است:
در فصل بهار اگر بتى حور سرشت
یک ساغر مى دهد مرا بر لب کشت
هرچند به نزد عامه این باشد زشت
سگ به ز من است اگر برم نام بهشت
اما خوشبختانه فرهنگ غنى ما و مرشدهاى ساخته و پرداخته شده نویسندگان ما در طول تاریخ ما را در این سرگشتگى نگذاشته و براى دنیا و آخرتمان دستورها و پندها دارند که تا زمان و جهان پابرجاست باقى و قابل اعتماد است، و مریدانش در چاه زوربا و ارباب مستحیل نخواهمد شد:
آرامش دو گیتى تفسیر این دو حرف است
با دوستان رفاقت با دشمنان مدارا...
علی رستمی ابیوردی
۱۴۰۰/۱۱/۱۵
ابتدای نوشته هایت غلط است در خصوص مُرید و مراد، شیخ و مرشد، پیر و برنا
زوربا تفسیر این رباعى خیام است:
در فصل بهار اگر بتى حور سرشت
یک ساغر مى دهد مرا بر لب کشت
هرچند به نزد عامه این باشد زشت
سگ به ز من است اگر برم نام بهشت
اما خوشبختانه فرهنگ غنى ما و مرشدهاى ساخته و پرداخته شده نویسندگان ما در طول تاریخ ما را در این سرگشتگى نگذاشته و براى دنیا و آخرتمان دستورها و پندها دارند که تا زمان و جهان پابرجاست باقى و قابل اعتماد است، و مریدانش در چاه زوربا و ارباب مستحیل نخواهمد شد:
آرامش دو گیتى تفسیر این دو حرف است
با دوستان رفاقت با دشمنان مدارا...