نظر محمد نوری برای کتاب صوتی هفت خان رستم

نظریه تکامل شخصیت یونگ با همه اهمیتش، در مقایسه با ادبیات فارسی بسیار نوپا است. با این حال از زمان ارائه به منزله معیار جدید نقد روان شناختی در حوزه ادبیات رونق بسیاری یافت. ازطرف دیگر یکی از مهم‌ترین مضامین ادبیات حماسی فارسی داستان هفت خان رستم و همچنین اسفندیار است که با وجود شهرت و اهمیتشان تاکنون ازمنظر روان شناسی یونگ هدف نقد قرار نگرفته‌اند. هدف پژوهش حاضر اعتبارسنجی نظریه مزبور در نقد روان شناختی این دو هفت خان به مثابه دو روایت گران سنگ ادب فارسی است. از این منظر، مقاله پیش رو تلاش می‌کند تا با توسل به نظریه تکامل شخصیت یونگ بر اهمیت ارتباط موجود میان مضمون هفت خان و مکتب روانشناسی یونگ تاکید ورزد. این پژوهش به بررسی و تحلیل هریک از ارکان تشکیل دهنده نظریه یونگ، یعنی کهن الگوهای سایه، آنیما، آنیموس، پرسونا و... در هفت خان رستم پرداخته و سپس کیفیت وقوع آن‌ها را در هفت خان اسفندیار مدنظر قرار می‌دهد. برای رسیدن به نتیجه بهتر مفاهیم کلیدی هفت خان از دیدگاه روان شناسی یونگ رمزگشایی شده است. نتیجه تحقیق مشخص کرد که تمام ارکان نظریه یونگ به وضوح، ترتیب و در برخی موارد صورت مکرر در هفت خان رستم دیده می‌شوند. برخلاف هفت خان رستم، این الگو در هفت خان اسفندیار از نظم مشخصی برخوردار نیست و در پاره‌ای موارد به صورت تلویحی به آن نگریسته شده است. نیز می‌توان به فقدان کهن الگوی «آنیموس» در طرحواره هفت خان اسفندیار اشاره کرد.