بررسی روند انقلاب کمونیستی از ابتدا بسیار مهم و مورد توجه قرار داشته این امر در برخی مجامع مورد نقد قرار میگیرد چرا که به اعتقاد ایشان کمونیسم تنها راه نجات بشریست و هیچ راهی برای انسان جز سرنهادن به دستورات و هنجارهای این جامعه راه به نجات ندارد و تحقیق و بازنگری در آن را جرم و گناهی نابخشودنی میدانستند. در آن میان افرادی بودند که نسبت به راهکارهای تربیتی و توسعه و مدیریت جامعه نگاهی مطلق نداشتند و اعتقاد داشتند با رصد کردن روند اجرای احکام هر نظام میتوان به ضعفها و قوتهای آن پی برد و برای بهبود هر چه بهتری آن راهکارهایی تنظیم کرد.
دراین رمان یادداشتهای پزشک جراح از روند حرکت و رشد سگ بعد از پیوند بیانگر نگاه نظارتی بر شکل و سامانهی هدایت یک جامعه است. البته باید به این نکته توجه داشت که بسیاری حتی بعد از اعلام تحقیقات و بررسیهای بوجود آمده توسط کارشناسان اجتماعی و اقتصادی نسبت به ضعف و کاستیهای طرح مدیریتی کمونیست؛ همچنان متعصبانه از آن دفاع میکردند و میکنند و هرکه را در برابر خود میدیدند از بین میبردند. در حالیکه در رمان دل سگ–پزشک جراح بعد از تحقیقات و یادداشتبرداریهای متعددی که از پیوند بدست آمده از سگ مشاهده میکند درمییابد که روند اجرای نظریه او خطا بوده و شرایط از آنکه قبلتر بود هم بدتر شده. او با حقیقت مواجه میشود آنرا میپذیرد و تصمیم میگیرد تغییری را که بوجود آورده است به حالت اول خود برگرداند. این نگاه بولگاکف مورد نقد بسیاری از انقلابیون قرار گرفت تا جاییکه 40 سال اجازه چاپ نداشت.
دراین رمان یادداشتهای پزشک جراح از روند حرکت و رشد سگ بعد از پیوند بیانگر نگاه نظارتی بر شکل و سامانهی هدایت یک جامعه است. البته باید به این نکته توجه داشت که بسیاری حتی بعد از اعلام تحقیقات و بررسیهای بوجود آمده توسط کارشناسان اجتماعی و اقتصادی نسبت به ضعف و کاستیهای طرح مدیریتی کمونیست؛ همچنان متعصبانه از آن دفاع میکردند و میکنند و هرکه را در برابر خود میدیدند از بین میبردند. در حالیکه در رمان دل سگ–پزشک جراح بعد از تحقیقات و یادداشتبرداریهای متعددی که از پیوند بدست آمده از سگ مشاهده میکند درمییابد که روند اجرای نظریه او خطا بوده و شرایط از آنکه قبلتر بود هم بدتر شده. او با حقیقت مواجه میشود آنرا میپذیرد و تصمیم میگیرد تغییری را که بوجود آورده است به حالت اول خود برگرداند. این نگاه بولگاکف مورد نقد بسیاری از انقلابیون قرار گرفت تا جاییکه 40 سال اجازه چاپ نداشت.